Park Toorenvliedt

De opgave

Park Toorenvliedt kent zijn geschiedenis sinds begin 18e eeuw. De eerste aanleg heeft in 1720 plaatsgevonden naar een ontwerp van J. Massol. Later is waarschijnlijk naar een ontwerp van J.D. Zocher de waterstructuur aangepast. Grote veranderingen in het park hebben plaatsgevonden in en na de Tweede Wereldoorlog. Huis Toorenvliedt werd het hoofdkwartier van de Duitse Wehrmacht en in het park werd een groot aantal bunkers gebouwd. Na de inundatie in 1944 en bombardementen was er nog maar weinig over van de beplanting. In 1949 gingen huis en park Toorenvliedt over in gemeentelijke handen. Net zoals voor de bolwerken van Middelburg maakte C.P. Broerse een nieuw ontwerp met een kenmerkend beplantingsplan. Door de toepassing van vooral inheems plantmateriaal en een langere periode van extensief beheer was een renovatieplan van de beplantingen noodzakelijk. Een ander belangrijk onderdeel van de vraagstelling was het ‘beleefbaar’ maken van de rijke geschiedenis van het park voor kinderen, en dan vooral de bunkers. Ook de bereikbaarheid en de zichtbaarheid moesten worden vergroot. 

Onze visie

Vanuit een respectvolle blik op het verleden en een kritische blik op het heden is een duurzame toekomstvisie opgesteld voor park Toorenvliedt.  Door de waarde van het park zowel ten aanzien van haar geschiedenis, de betekenis voor de omwonenden en het verhaal van de Tweede Wereldoorlog centraal te stellen is een samenhangend renovatieplan gemaakt. De waarde van het park als verborgen, ongepoetste parel kan worden vergroot met een betere bruikbaarheid en aantrekkelijke verschijningsvorm. Slimme aanpassingen in de infrastructuur, een stevige renovatie van de beplantingen en verbeelding van de bunkerroute zijn daarvoor de aangewezen middelen.

Het ontwerp

Stadspark Toorenvliedt, met bijbehorend cultureel erfgoed uit WOII, is opgeknapt met Europese subsidie. De verbeelding van dit erfgoed is vertaald in een speur-speel-spel route met bijbehorende info-app waarin kinderen op een speelse manier in de geschiedenis worden meegenomen. De route is versterkt door gedichten op panelen van Corten-staal. De historische gelaagdheid van het park met de beeldbepalende slingerende waterpartij en de robuuste wandelpaden vormen de basis van de ruimtelijke indeling. Met dunningsvoorstellen en een nieuw beplantingssortiment heeft een verduurzaming van de beplanting plaatsgevonden.

De enorme bunkers in het park zijn beter zichtbaar gemaakt waarbij de aantastingen door oorlogsgeweld niet zijn gecamoufleerd. Bewonersparticipatie was een belangrijk onderdeel van de opdracht. Samen met bewoners en belanghebbenden zijn we met een interactief planproces gemeenschappelijke uitgangspunten bepaald die de basis hebben gevormd van de transformatie van het bijzondere park.